Κρίσεις πανικού

Ο θεός Πάνας στην ρίζα της λέξης πανικός 

Οι κρίσεις πανικού βρίσκουν την ετυμολογία τους στον τραγοπόδαρο θεό Πάνα της ελληνικής μυθολογίας, που προκαλούσε τον τρόμο στους ανθρώπους με τις φωνές του και την τρομακτική του εμφάνισή. Θεός της γονιμότητας, της άγριας φύσης, των βουνών και των δασών συνδυάζει τον ανθρώπινο και τον ζωικό  παράγοντα, συμβολίζει το απρόοπτο και το ανεξέλεγκτο στοιχείο που ενυπάρχει στον άνθρωπο, καθώς επίσης και το κυνήγι των απολαύσεων. Ο κερασφόρος θεός κατοικεί μέσα σε όλες και όλους μας και κάνει την εμφάνισή του, όταν εσκεμμένα προσπαθούμε να τον αγνοήσουμε. 

Συμπτώματα της προσβολής και της διαταραχής πανικού

Η διαταραχή πανικού και οι κρίσεις πανικού, λοιπόν, φέρουν κάτι το ανεξέλεγκτο και το τρομακτικό, χαρακτηριστικά του θεού Πάνα. Έχουν να κάνουν με την ενστικτώδη ασυνείδητη ζωή του ανθρώπου, αυτό το κομμάτι μας που δεν τίθεται υπό τον έλεγχό μας. Πιο συγκεκριμένα αν θέλαμε να δώσουμε έναν ορισμό θα λέγαμε ότι πρόκειται για μια αιφνίδια επίθεση τρόμου, άγχους και φόβου.  Συνοδεύεται από σωματικά συμπτώματα όπως είναι η ταχυπαλμία, το αίσθημα πνιγμού, η δύσπνοια, το αίσθημα αστάθειας ή ζάλης, οι πόνοι στο στήθος. Οι γνωστικές ανησυχίες είναι επίσης συνήθεις, όπως είναι ο παράλογος φόβος ότι το άτομο θα πεθάνει ή ότι μπορεί να τρελαθεί, το αίσθημα απώλειας ελέγχου, που μπορούν να φτάσουν μέχρι και την  απόπροσωποίηση ή την απόπραγματοποίηση. Η έκπτωση της λειτουργικότητας είναι εμφανής, καθώς συχνά τα άτομα καταλήγουν να αποφεύγουν συγκεκριμένες καταστάσεις. Στις περιπτώσεις που τα συμπτώματα επαναλαμβάνονται τότε μιλάμε για διαταραχή πανικού. Οι κρίσεις πανικού μπορεί να εμφανίζονται μετά από ένα συγκεκριμένο ερέθισμα, σαν απότοκο μιας φοβίας ή να είναι απροσδόκητες χωρίς κάποιο συγκεκριμένο ερέθισμα. 

Τα αίτια των κρίσεων πανικού 

Τα αίτια των κρίσεων πανικού ποικίλουν από άτομο σε άτομο. Οι συνηθέστερες αιτίες μπορεί να είναι κάποιος στρεσογόνος εκλυτικός παράγοντας, όπως είναι ο θάνατος κάποιου αγαπημένου προσώπου, ή μπορεί να είναι η κακοποίηση, κάποιο τραυματικό γεγονός, οι πρόωροι αποχωρισμοί κατά την παιδική ηλικία, γενετικοί παράγοντες, η κατάχρηση ουσιών ή μπορεί και τα αίτια να μην είναι τόσο εμφανή. Άτομα ευαίσθητα στην διαχείριση του άγχους, όπως, επίσης, και άτομα που αντιλαμβάνονται τις σωματικές τους αισθήσεις ως επικίνδυνες ή νοσηρές έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να εκδηλώσουν κρίσεις πανικού. Οι κρίσεις πανικού σχετίζονται άμεσα με τον τρόπο που το άτομο, αντιλαμβάνεται, μεταφράζει και διαχειρίζεται τις σημαντικές για αυτό καταστάσεις της ζωή του, όπως επίσης και τον τρόπο που σχετίζεται με τα άτομα του περιβάλλοντός του. 

Το νόημα του συμπτώματος  

Όποια και αν είναι η αιτία των κρίσεων πανικού, το ζητούμενο είναι να δούμε πως αυτές επιδρούν τόσο στην οργάνωση της ψυχικής ζωής του ατόμου, όσο και στις σχέσεις που αναπτύσσει με τους σημαντικούς άλλους και το περιβάλλον του εν γένει. Το σύμπτωμα εμφανίζεται, όταν όλες οι άλλες δυνατές λύσεις που έχουμε προσπαθήσει να δώσουμε σε μια δυσκολία έχουν αποτύχει. Εμφανίζεται μπροστά σε μια σημαντική αλλαγή στη ζωή ενός ατόμου είτε συνειδητή, είτε ασυνείδητη. Συνήθως έρχεται από φόβο μιας επικείμενης αλλαγής. Ο πανικός μας επισκέπτεται για να μας θυμίσει ότι είμαστε ζωντανοί και ότι παρότι τρομάζουμε μήπως πεθάνουμε από αυτόν, πράγμα απίθανο, έρχεται ως κατάφαση της ίδιας της ζωής. Όπως ο Θεός Πάνας, απολάμβανε την ζωή, έτσι και οι κρίσεις πανικού έρχονται σαν αφορμή για να αρχίσουμε να ξανα-απολαμβάνουμε την ζωή, την σχέση μας με τον εαυτό μας, τους άλλους και το σώμα μας. 

Η αντιμετώπιση των κρίσεων πανικού

Η ψυχοθεραπεία μπορεί να μας βοηθήσει να δούμε τις κρίσεις πανικού ως ευκαιρία, για ενδοσκόπηση και αυτοβελτίωση. Στόχος της ψυχοθεραπείας είναι να μάθουμε να ακούμε καλύτερα το σώμα μας, τα συναισθήματά μας και να μάθουμε να αυτορυθμιζόμαστε, ψάχνοντας πιο λειτουργικούς τρόπους σύνδεσης τόσο με τον εαυτό μας, όσο και με το περιβάλλον μας και τους σημαντικούς άλλους, ούτως ώστε να μπορέσουμε να ζήσουμε μια ευτυχισμένη ζωή.