«Το παρόν αποτελεί μια υπέροχη στιγμή καινοτομίας και δημιουργικότητας»
Stephen Pearce
Συχνά οι άνθρωποι έρχονται αντιμέτωποι με καταστάσεις που δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν μόνοι τους και έχουν την ανάγκη συνοδείας και βοήθειας. Πολλές φορές οι φίλοι ή το κοντινό περιβάλλον, είτε αδυνατούν να προσφέρουν την απαιτούμενη βοήθεια, είτε αποτελούν πηγή της δυσκολίας, η ψυχοθεραπεία μπορεί να ανακουφίσει το άτομο και να το ενδυναμώσει, ούτως ώστε να βρει μόνο του την λύση σε θέματα, που το απασχολούν, μέσα σε ένα ασφαλές και γεμάτο κατανόηση περιβάλλον.
Δυσκολία στο σχετίζεσθαι
Η συστημική προσέγγιση υποστηρίζει ότι η δυσκολία δεν βρίσκεται στο άτομο, αλλά στις σχέσεις που έχει αναπτύξει με το περιβάλλον του ή και με τον ίδιο του τον εαυτό. Έτσι κύριος στόχος της συστημικής ψυχοθεραπείας είναι να εντοπίσει αυτά τα δυσλειτουργικά μοτίβα σχετίζεσθαι και αν το άτομο είναι πρόθυμο να τα αλλάξει, να βρει άλλους τρόπους επικοινωνίας και ύπαρξης. Υπό αυτό το πρίσμα, δεν βλέπουμε μόνο το άτομο αλλά ολόκληρο το σύνολο των αλληλεπιδράσεων του συστήματος μέσα στο οποίο συμμετέχει.
Η επανανοηματοδότηση της εμπειρίας
Η επικοινωνία αποτελεί την κοινωνική διεργασία κατασκευής του κόσμου. Οι άνθρωποι συνδημιουργούμε νόηματα μέσα από αλληλεπιδράσεις και συζητήσεις. Στην ψυχοθεραπεία το άτομο καλείται μέσα από κυκλικές ερωτήσεις να επανοηματοδοτήσει τις εμπειρίες του, μέσα από περιγραφικές αφηγήσεις και να επανατοποθετηθεί απέναντι στα ζητήματα που το απασχολούν. Βοηθάει το άτομο να κατανοήσει τις συμπεριφορές που του φαίνονται περίεργες ή ανεπιθύμητες, ψάχνει να βρει την λογική πίσω από το πρόβλημα και πως η λειτουργία ενός ενδεχόμενου συμπτώματος δεν αποτελεί τίποτα άλλο παρά την υγιή λύση του οργανισμού σε μια προβληματική κατάσταση.
Η κυκλική αιτιότητα
Επίσης, κομβικό σημείο αποτελεί το ζητούμενο της αιτιότητας. Δεν υπάρχει μια αιτία που να οδηγεί σε ένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα (γραμμική αιτιότητα) στις ανθρώπινες σχέσεις, αλλά ένα σύνολο αμοιβαίων αλληλεπιδράσεων και ανατροφοδοτήσεων που οδηγεί στη δημιουργία μιας συγκεκριμένης κατάστασης. Για παράδειγμα, στην γραμμική αιτιότητα λέμε ότι το παιδί είναι ανυπάκουο και ως αποτέλεσμα αυτού, οι γονείς το μαλώνουν. Η κυκλική αιτιότητα δεν σταματάει εκεί, αλλά υποθέτει ότι αν οι γονείς φωνάζουν στο παιδί, τότε εκείνο θα συνεχίσει να είναι ανυπάκουο και αυτό θα εντείνει το μάλωμα κ.ο.κ.
Τελικός στόχος της συστημικής ψυχοθεραπείας
Τελικός στόχος είναι το άτομο να δημιουργήσει μια εσωτερική πραγματικότητα απαλλαγμένη από τους φόβους και τις ερμηνείες που το πληγώνουν και να μπορέσει να ζήσει μια ολοκληρωμένη γεμάτη νόημα ζωή, μια ζωή που οδηγεί στην άνθιση των δυνατοτήτων του.