"Το 'Όλον είναι μεγαλύτερο από το σύνολο των μερών του"
Αριστοτέλης
Το παράδειγμα του χρυσόψαρου
Φαντάσου να ρίχνεις ένα κομμάτι ψωμί σε μία γυάλα με χρυσόψαρα και ένα χρυσόψαρο να πιάνει το κομμάτι ενώ τα υπόλοιπα χρυσόψαρα αρχίζουν να το τσιμπολογάνε. Μπορούμε να σκεφτούμε ότι τα άλλα χρυσόψαρα του τρώνε την τροφή ή να σκεφτούμε ότι το χρυσόψαρο, που κέρδισε το ψωμί, είναι αυτό που ταΐζει την ομάδα. Στην πρώτη περίπτωση σκεφτόμαστε το άτομο στην δεύτερη βλέπουμε την δυναμική της ομάδας.
Στόχοι της ομαδικής ψυχοθεραπείας
Η ομαδική ψυχοθεραπεία έχει ως στόχο αυτό ακριβώς, να βοηθήσει, δηλαδή, το άτομο να δει τον εαυτό του μέσα από την συμμετοχή του στην ομάδα. Το βίωμα του ενός αποτελεί τροφή για σκέψη και για τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας. Οι συμμετέχοντες μαθαίνουν να σχετίζονται ισότιμα και να μοιράζονται τους προβληματισμούς τους, τις σκέψεις τους και τα συναισθήματά τους υπό τον συντονισμό ενός ή περισσοτέρων θεραπευτών. Η διεργασία της ομάδας βοηθάει τα άτομα να εντοπίσουν στο εδώ και τώρα δυσλειτουργικά μοτίβα σχέσεων και να δοκιμάσουν νέους τρόπους επικοινωνίας με τον ισότιμο άλλο, αλλά και με τους θεραπευτές.
Τα οφέλη της ομαδικής ψυχοθεραπείας
Τα οφέλη της ομαδικής ψυχοθεραπείας είναι ποικίλα. Το άτομο βρίσκει την υποστήριξη που αναζητάει και μαθαίνει μέσα από την δυναμική της ομάδας να διαχειρίζεται τα θέματα που το απασχολούν. Ακόμα και όταν δεν μιλάει το ίδιο μπορεί να επωφεληθεί από ζητήματα που αφορούν τα άλλα μέλη της ομάδας, μέσα από την ενεργητική ακρόαση και την συναισθηματική αντανάκλαση. Βοηθάει τους συμμετέχοντες να αλλάξουν οπτική θέασης ενός ζητήματος και να κατανοήσουν ότι δεν είναι μόνοι τους στις δυσκολίες. Η διαφορετικότητα και ο πλουραλισμός των απόψεων λειτουργούν καταλυτικά στο να μπορέσουν οι συμμετέχοντες να δουν νέους τρόπους διαχείρισης μιας κατάστασης. Τελικά, η ομάδα λειτουργεί ως ο ασφαλής τόπος εξερεύνησης του εαυτού, του άλλου και του κόσμου εν γένει.
Οι κανόνες και οι αρχές της συμμετοχής στην ομάδα
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι κάθε θεραπευτική ομάδα διέπεται από κάποιους κανόνες και κάποιες αρχές. Η αρχή της εχεμύθειας και της εμπιστευτικότητας είναι βασικές προκειμένου όλα τα μέλη της ομάδας να μπορέσουν να επικοινωνήσουν αυθεντικά και ειλικρινά μέσα σε ένα κλίμα αποδοχής και α-κριτικότητας. Τα μέλη της ομάδας δεν δίνουν συμβουλές, ούτε επικρίνουν το ένα το άλλο, αλλά μοιράζονται προσωπικά τους βιώματα, σκέψεις και συναισθήματα. Φυσικά, η τήρηση των κανόνων του πλαισίου της ομαδικής ψυχοθεραπείας βασίζεται τόσο στην διακριτική ευχέρεια των συμμετεχόντων, όσο και στις ικανότητες συντονισμού των θεραπευτών.