
«Από τότε που κουράστηκα να ψάχνω, έμαθα να βρίσκω και από τότε που κάποιος άνεμος μου εναντιώθηκε, έμαθα να σαλπάρω με όλους τους ανέμους»
Friedrich Nietzsche
Ο φόβος ως υγιές συναίσθημα
Ο φόβος είναι ένα υγιές συναίσθημα, που μας προφυλάσσει από επικίνδυνες για την ζωή μας καταστάσεις. Κάποιες φορές, όμως, ένας φόβος μπορεί να γίνει ενοχλητικός σε σημείο που να μην μας αφήνει να χαρούμε την ζωή μας και να αποφεύγουμε το φοβικό ερέθισμα. Τότε δεν μιλάμε για φόβο, αλλά για φοβία.
Όταν ο φόβος γίνεται φοβία
Φοβία, λοιπόν, είναι ένας παράλογος φόβος ενός συγκεκριμένου αντικειμένου ή κάποιας κατάστασης. Το άτομο δεν απειλείται πραγματικά από κάτι, σε σημείο που να δικαιολογείται η ένταση των συναισθημάτων που βιώνει. Φυσικά, το άτομο γνωρίζει την παράλογη φύση των συναισθημάτων του, όμως, έχει την αίσθηση ότι ο φόβος είναι πιο δυνατός από το ίδιο.
Υπάρχουν αμέτρητες φοβίες, όσες και τα αντικείμενα που μας περιβάλλον. Οι πιο συνηθισμένες είναι αυτές για τα ζώα, τα αεροπλάνα, το αίμα, τις ενέσεις, τα ύψη (υψοφοβία), τους κλειστούς χώρους (κλειστοφοβία), τα φυσικά φαινόμενα, ή και για κοινωνικές καταστάσεις (κοινωνική φοβία, αγοραφοβία).
Οι συμπεριφορές αποφυγής
Οι άνθρωποι που αντιμετωπίζουν φοβίες, αποκτούν αποφευκτικές συμπεριφορές σε σημείο, που να διαταράσσεται η ποιότητα της ζωή τους, ή ακόμα και η αυτοπεποίθηση τους. Και μόνο η σκέψη του φοβικού ερεθίσματος πυροδοτεί μια σειρά καταστροφολογικών συνειρμών, που μπορεί να φτάσουν μέχρι και την εκδήλωση σωματικών συμπτωμάτων, όπως ταχυκαρδία, τρέμουλο κ.α.
Η προέλευση της φοβίας
Η προέλευση της φοβίας μπορεί να είναι καθορισμένη και να έχει την ρίζα της σε κάποιο τραυματικό γεγονός, είτε πρόσφατο, είτε στην παιδική ηλικία. Μπορεί, όμως, και να έχει ασαφή έναρξη.
Πως μπορεί η ψυχοθεραπεία να βοηθήσει τα άτομα που αντιμετωπίζουν φοβίες
Η ψυχοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει τον θεραπευόμενο ή την θεραπευόμενη να ξεπεράσει οριστικά την φοβία, στην πλειονότητα των περιπτώσεων. Το άτομο μέσα από το διάλογο και απαντώντας στις ερωτήσεις του πώς έφτασε να φοβάται το συγκεκριμένο ερέθισμα και τις λύσεις, που έχει δώσει μέχρι σήμερα στο πρόβλημα της φοβίας, εστιάζει σε νέες καινοτόμες αλλαγές. Καταφέρνει να εντοπίσει τα δευτερογενή οφέλη, που απολαμβάνει από την φοβία του, δηλαδή την λειτουργία της φοβίας στην οικονομία της ψυχικής και κοινωνικής του ζωής και μέσα από την πραγματική ή φαντασιακή έκθεση στο φοβογόνο παράγοντα, το άτομο μαθαίνει να την ξεπερνάει.